Jakie przepisy regulują spanie w samochodzie kierowców zawodowych?

Normy regulujące odbywanie odpoczynku w trasie

Jednym z elementarnym praw pracowniczych jest prawo do odpoczynku. Zazwyczaj jest ono realizowane poprzez dni wolne od pracy, urlopy wypoczynkowe oraz przerwy w czasie pracy. Każdy pracownik ma również ustawowo zagwarantowane 11 godzin odpoczynku dobowego. Dotyczy to również kierowców zawodowych, którzy w trakcie odpoczynku nie muszą wykonywać żadnych czynności związanych z pracą. Odpoczynek dobowy może być realizowany w jednym z dwóch wariantów:

• jednolitym – co najmniej 11 godzin odpoczynku po dniu pracy;
• dzielonym na dwie części: minimum 3 godziny jedna i minimum 9 godzin druga.

Istnieje również możliwość odbycia skróconego odpoczynku dobowego, który wynosi 9 godzin. Można go jednak odbyć maksymalnie 3 razy pomiędzy dwoma tygodniowymi okresami odpoczynku. Jeżeli odpoczynek dotyczy transportu krajowego to może on być realizowany poprzez spanie w samochodzie.

Tygodniowy odpoczynek – kierowca zawodowy

Odpoczynek tygodniowy przysługuje kierowcy po każdych 6 cyklach pracy. Tym samym, na każde dwa tygodnie aktywnej pracy kierowcy przypadają co najmniej dwa odpoczynki tygodniowe. Mogą one mieć charakter:

• regularny – niemniej niż 45 godzin odpoczynku;
• skrócony – niemniej niż nieprzerwane 24 godziny.

Jeżeli odpoczynek trwa dłużej niż 45 godzin wówczas musi się on odbywać w miejscu z właściwym zapleczem sypialnianym i sanitarnym. W praktyce nakłada to obowiązek na polskie firmy transportowe, wysyłające kierowców do krajów za granicą do zorganizowania im noclegów w hotelu, domu, czy chociażby mieszkaniu znajomych. 

Przeczytaj również: Jak szukać zleceń do transportu samochodów?

Spanie w samochodzie – czy kierowca zawodowy może spać w kabinie?

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego w Polsce, kierowca samochodu ciężarowego może spać w kabinie, ale musi mieć zapłacony ryczałt z powodu niezapewnienia przez pracodawcę noclegu. Dotyczy to jednak odpoczynku dziennego. W przypadku odpoczynku tygodniowego, konieczne jest zapewnienie kierowcy odpowiednich warunków sanitarnych i sypialnianych, co wyklucza całkowicie spanie w samochodzie. Jest to jedna ze zmian wprowadzonych przez pakiet mobilności. Niektóre firmy starają się obchodzić ten przepis, poprzez organizowanie noclegów na parkingach wyposażonych w toalety, prysznic i punkt gastronomiczny. Należy jednak pamiętać, że zgodnie z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w krajach unijnych obowiązuje bezwzględny zakaz spędzania w pojeździe odpoczynków regularnych, tygodniowych.

Czy spanie w samochodzie jest legalne?

Spanie w samochodzie na terenie Polski nie jest zabronione. Co do zasady, spać można w każdym miejscu, gdzie legalnie można zaparkować samochód. Istnieją jednak liczne wyjątki od tej zasady, wynikające z odrębnych regulaminów parkingów oraz miejsc postojowych. Na szczególną uwagę zasługują tutaj parkingi leśne, które często zakazują postojów w godzinach nocnych, czy wprost wskazują na zakaz spania.

Co mówią o spaniu w samochodzie przepisy w Polsce i Europie?

W polskim prawie nie znajdziemy żadnego przepisu, który zabrania spania w samochodzie w czasie postoju. Tym samym, możemy skorzystać z funkcji gwarancyjnej prawa, która sprowadza się do prostej zasady: co nie jest zakazane, jest dozwolone. Oczywiście pod warunkiem, że swoim zachowaniem nie naruszamy niczyich dóbr, obowiązujących przepisów bądź regulaminów konkretnych parkingów.

Spanie w samochodzie – Niemcy i Austria

W przypadku Niemiec i Austrii, spanie w samochodzie osobowym jest dozwolone wyłącznie na publicznych parkingach przy drogach i stacjach benzynowych. Nocować w danym miejscu można maksymalnie jedną noc.

Spanie w samochodzie – Kraje skandynawskie

Szwecja, Norwegia oraz Finlandia słyną z liberalnego podejścia do spania ,,na dziko”. Spanie w samochodzie w Skandynawii jest legalne, pod warunkiem zachowania dystansu 150 metrów od zabudowań mieszkalnych.

Sprawdź również: Karta kierowcy – czym jest i jak ją uzyskać?

Jakie kary grożą za niedostosowanie się do przepisów?

Największe kary za spanie w samochodzie obowiązują we Francji, gdzie przewidziana jest kara sięgająca 30 tysięcy euro, czy nawet 1 rok pozbawienia wolności. Nieco łagodniejsze kary czekają w Belgii, gdzie za spanie w kabinie przewidziany jest mandat karny w wysokości 1800 euro. Odbywanie 45-godzinnego odpoczynku w kabinie zakazane jest również w Niemczech, gdzie przewidziana kara dla kierowcy wynosi 500 euro, przy jednoczesnej karze dla przewoźnika wynoszącej 1500 euro. Spanie w samochodzie przez kierowcę zawodowego jest niedozwolone również w Wielkiej Brytanii, gdzie za złamanie zakazu przewidziany jest mandat w wysokości 300 funtów. Dodatkowa sankcja może być wymierzona również w przewoźnika, któremu grozi utrata dobrej reputacji.

Ciekawy przypadek stanowią Holandia oraz Austria. Tamtejsze przepisy zakazują odbywania 45-godzinnego odpoczynku w kabinie ciężarówki, jednak nie jest to egzekwowane przez lokalne służby.