pl
en lt
Obwodnice w Polsce - programy rządowe

Program Budowy Obwodnic 2020-2030, czyli w 10 lat 100 obwodnic

>Program Budowy 100 Obwodnic był jedną z obietnic Prawa i Sprawiedliwości przed wyborami parlamentarnymi w 2019 roku. W trakcie kampanii wyborczej Mateusz Morawiecki zapowiadał budowę Muzeum Bitwy Warszawskiej do 2022 roku, podniesienie pensji minimalnej do 4000 zł w 2023 roku, czy chociażby zakrojone inwestycje w infrastrukturę drogową. W tym artykule omówimy założenia programu budowy obwodnic i przeanalizujemy jaka część inwestycji została już zrealizowana.  

Program Budowy Obwodnic 2020-2030 – założenia 

Program budowy 100 obwodnic zakłada realizację zadań infrastrukturalnych na terenie całej Polski. Planowana, łączna długość dróg ma wynieść około 820 km. Szacunkowe koszty inwestycji mają wynieść ponad 28 miliardów złotych. W ramach programu mają powstać trasy o najwyższych parametrach technicznych, dostosowane do przewożenia obciążenia rzędu 11,5 t/oś. W założeniach programu znalazła się także budowa urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego, takich jak sygnalizacje świetlne oraz nowoczesne oświetlenie przejść dla pieszych. Wszystkie inwestycje związane z programem rządowym mają być realizowane przez Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad.  

Po co buduje się obwodnice? 

Każdy program rządowy niesie za sobą pewne cele. W końcu wysokobudżetowe inwestycje powinny być podyktowane realnymi potrzebami i korzyściami dla obywateli. Wśród celów Programu Budowy Obwodnic 2020-2030 znalazły się: 

  • poprawa bezpieczeństwa na drogach,  
  • wyprowadzenie ruchu z zatłoczonych miast,  
  • poprawa przepustowości sieci drogowej,  
  • ograniczenie hałasu i zanieczyszczeń powietrza. 

Jednym z głównych powodów, przemawiającym za budową obwodnic, jest ograniczenie tranzytu drogowego w miastach. Samochody ciężarowe poruszają się po wielu miejskich drogach z braku innej możliwości. Obwodnice realnie usprawniają transport drogowy, ograniczając liczbę ciągników siodłowych i ciężarówek w miastach. To niesie za sobą szereg korzyści – sprawniejszy transport, mniejsze natężenie ruchu w miastach i ograniczenie emisji spalin w strefach zabudowanych.  

100 obwodnic w 10 lat – finansowanie  

Zastanawiasz się z jakich środków finansowany jest Program Budowy Obwodnic? Jak łatwo się domyślić – z kieszeni podatników, a dokładnie z Krajowego Funduszu Drogowego. To właśnie tam trafiają środki z opłaty paliwowej, Elektronicznego Systemu Poboru Opłat, opłat za wydanie prawa jazdy oraz części kredytów i pożyczek. Swój udział finansowy w budowie obwodnic będzie miała również Unia Europejska. Konto KFD zasilane jest przez różnego rodzaju europejskie programy operacyjne w ramach perspektyw 2021-2027.  

Kryteria wyboru obwodnic 

Wybór projektów obwodnic, które znalazły się w Programie Budowy Obwodnic 2020-2030 jest procesem wieloetapowym. Wśród czynników, które mają kluczowe znaczenie dla zakwalifikowania się do programu należy wymienić:  

  • obecny stan prac przygotowawczych; 
  • natężenie ruchu (w tym ruchu ciężkiego); 
  • stan bezpieczeństwa ruchu drogowego w poszczególnych miejscowościach, mierzony poziomem wypadków i ich śmiertelnością; 
  • poprawa dostępności połączeń z państwami sąsiednimi;  
  • zachowanie zrównoważonego rozwoju kraju.  

Niektóre z planowanych obwodnic mają już gotową dokumentację niezbędną do rozpoczęcia inwestycji, podczas gdy inne są jeszcze na etapie przygotowawczym. Część z nich to projekty, których prace przygotowawcze dopiero się rozpoczynają, co ilustruje różnorodność całego przedsięwzięcia. 

Program Budowy Obwodnic 2020-2030 – aktualny stan prac 

Na ten moment w ramach programu budowy 100 obwodnic w 10 lat zrealizowane zostały dwie obwodnice: Smolajn (1,8 km) oraz Brzezia (4,5 km). Kolejne trzynaście obwodnic o łącznej długości 105,4 km otrzymało zezwolenie na realizację inwestycji, a co z tym idzie – trwają tam już prace budowlane. Są to obwodnice:  

  • Gostynina,
  • Gryfina,
  • Grzymiszewa,
  • Kośmina Wielkopolskiego,
  • Lipska,
  • Pułtuska,
  • Strykowa,
  • Suchowoli,
  • Szczecinka,
  • Sztabina,
  • Wąchocka,
  • Żodynia.

Wymienione realizacje są na różnych etapach zaawansowania. Niektóre z nich nadal czekają na uzyskanie stosownych zezwoleń, podczas gdy na niektórych pojawiła się już nawierzchnia asfaltowa. Do realizacji w niedalekiej przyszłości powinny zostać również skierowane obwodnice Gąsek, Dzwoli oraz Gorajca w sprawie których trwają postępowania przetargowe. Pozostałe 82 obwodnice są na etapie planowania.  

Inflacja stanie na drodze budowom obwodnic? 

Kiedy Mateusz Morawiecki zapowiadał plan wybudowania 100 obwodnic w 10 lat nieznane były jeszcze długofalowe skutki pandemii koronawirusa. Mało kto przewidywał również możliwość zbrojnego ataku Rosji na Ukrainę. Te dwa czynniki są najczęściej wymieniane podczas analizowania przyczyn wysokiej inflacji w Polsce oraz Europie. Sytuacja gospodarcza naszego kraju sprawiła, że 24 maja 2022 roku Rada Ministrów podjęła uchwałę o zwiększeniu limitu finansowego Programu budowy 100 obwodnic o 115 milionów złotych. Decyzja jest podyktowana negatywnymi skutkami agresji Rosji na Ukrainę, takimi jak: 

  • odpływ obywateli Ukrainy z Polski,
  • wzrost cen wybranych asortymentów, 
  • wydłużony okres oczekiwania na dostawy surowców.  

Według szacunków Ministerstwa Infrastruktury, pracownicy branży budowlanej z Ukrainy stanowią około ¼ wszystkich pracowników zaangażowanych w Program Budowy Obwodnic 2020-2030. Warto również zaznaczyć, że wcześniejsze prognozy nie zakładały tak dynamicznego wzrostu inflacji oraz poziomu płac. 

Program budowy 100 obwodnic w 10 lat – stan na 2023 rok 

  • 2 obwodnice wybudowane.
  • 13 obwodnic w trakcie realizacji.  
  • Ogłoszone 2 przetargi na budowę obwodnicy.  
  • Zwiększenie budżetu programu do poziomu 28 miliardów złotych.  

Od przedwyborczych zapowiedzi z 2019 roku minęły 4 lata. Natomiast sam Program Budowy Obwodnic 2020-2030 w swojej aktualnej formie ma już 2 lata. Stare powiedzenie mówi, że ,,nie od razu Rym zbudowano”. Podobnie jest z obwodnicami, które wymagają uzyskania szeregu zezwoleń a także zrealizowania prac projektowych i budowlanych. Na ten moment do użytku oddano zaledwie 6,3 km dróg z puli programowej. Potwierdzonych zostało łącznie 18 inwestycji. Pozostałe 82 obwodnice są na etapie planowania. Czy finalnie zostaną zrealizowane? Na odpowiedź na to pytanie przyjdzie nam zaczekać jeszcze kilka, jeśli nie kilkanaście lat.