Podwójna obsada – jak liczyć czas pracy kierowców?

Co to jest podwójna obsada?

Podwójna obsada to model pracy, w którym co najmniej dwóch kierowców wspólnie obsługuje pojazd w ramach jednej trasy, dzieląc się obowiązkiem prowadzenia i odpoczynku. W praktyce oznacza to, że gdy jeden kierowca prowadzi pojazd, drugi odpoczywa, pozostając w kabinie. Dzięki temu czas jazdy może być wydłużony w porównaniu do pracy w pojedynczej obsadzie, co zwiększa efektywność transportu na dalekich trasach.

Ten system jest szczególnie przydatny w transporcie międzynarodowym, gdzie kluczowe znaczenie ma szybkie dostarczenie towaru, a przepisy ograniczają czas, jaki jeden kierowca może spędzić za kierownicą. Jednak praca w podwójnej obsadzie wymaga precyzyjnego planowania oraz przestrzegania szczegółowych regulacji prawnych, aby zapewnić bezpieczeństwo kierowców i innych uczestników ruchu.

Ile czasu pracy w podwójnej obsadzie?

Przepisy określające czas pracy kierowców w podwójnej obsadzie są jasno zdefiniowane w rozporządzeniu (WE) nr 561/2006. Dzięki temu modelowi dzienny okres pracy może zostać wydłużony do 30 godzin, pod warunkiem, że obaj kierowcy będą naprzemiennie prowadzić pojazd i odpoczywać. Każdy z nich może prowadzić maksymalnie 9 godzin dziennie (lub wyjątkowo 10 godzin – dwa razy w tygodniu).

W ciągu 4,5 godzin nieprzerwanej jazdy jeden kierowca musi zrobić przerwę wynoszącą co najmniej 45 minut, podczas której drugi kierowca przejmuje prowadzenie. W praktyce czas dyspozycyjności drugiego kierowcy w kabinie traktowany jest jako jego przerwa, co pozwala na wydłużenie łącznego czasu jazdy pojazdu do maksymalnie 18 godzin dziennie. Takie podejście umożliwia szybsze pokonywanie długich tras, ale wymaga ścisłego przestrzegania norm, by uniknąć naruszeń prawa.

Czy w podwójnej obsadzie obowiązuje czas pracy kierowcy?

Tak, w podwójnej obsadzie obowiązują takie same przepisy dotyczące czasu pracy kierowców, jak w przypadku pojedynczej obsady, jednak z pewnymi wyjątkami wynikającymi ze specyfiki tego modelu pracy. Oto kluczowe zasady regulujące czas pracy w podwójnej obsadzie:

1. Obecność obu kierowców w kabinie
   Podczas całego okresu jazdy, z wyjątkiem pierwszej godziny, w pojeździe muszą znajdować się obaj kierowcy. Jeśli drugi kierowca opuści pojazd, trasa jest traktowana jako realizowana przez pojedynczą obsadę.

2. Czas prowadzenia pojazdu
   Każdy kierowca może prowadzić maksymalnie 4,5 godziny bez przerwy, a następnie musi odpoczywać przez 45 minut, podczas gdy drugi kierowca przejmuje prowadzenie.

3. Maksymalny czas pracy dzienny
   Przy pracy w podwójnej obsadzie dzienna zmiana może trwać do 30 godzin, z czego 9 godzin musi być przeznaczone na odpoczynek.

4. Tygodniowe limity pracy
   Łączny czas jazdy kierowcy nie może przekroczyć 56 godzin w tygodniu i 90 godzin w okresie dwóch tygodni.

Jakie pauzy w podwójnej obsadzie?

Organizacja pauz w podwójnej obsadzie różni się od pracy w pojedynczej obsadzie, ponieważ czas dyspozycyjności jednego kierowcy traktowany jest jako przerwa dla drugiego. Kluczowe zasady dotyczące pauz w tym systemie pracy to:

• Czas prowadzenia pojazdu
  Maksymalnie 4,5 godziny ciągłej jazdy, po której kierowca musi odbyć 45-minutową przerwę. W tym czasie drugi kierowca przejmuje prowadzenie.
• Dzienny odpoczynek
  Każdy z kierowców musi otrzymać co najmniej 9 godzin odpoczynku dobowego w ciągu 30-godzinnego cyklu pracy.
• Tygodniowy odpoczynek
  Po maksymalnie 6 dniach pracy kierowcy muszą odbyć co najmniej 45-godzinny regularny odpoczynek tygodniowy lub 24-godzinny skrócony odpoczynek z odpowiednią rekompensatą.

Przykład

• Kierowca A prowadzi pojazd przez 4,5 godziny, podczas gdy Kierowca B odpoczywa (dyspozycyjność).

• Po 4,5 godzinach kierowcy zamieniają się rolami – Kierowca B prowadzi przez 4,5 godziny, a Kierowca A odpoczywa.

• Po dwóch takich zmianach obaj kierowcy przechodzą na dzienny odpoczynek.

Dzięki tej rotacji przerwy są w pełni zgodne z przepisami, co pozwala na maksymalizację czasu jazdy pojazdu bez przekraczania dozwolonych limitów.

Korzyści i wyzwania pracy w podwójnej obsadzie

Praca w podwójnej obsadzie niesie ze sobą szereg korzyści, ale wiąże się także z pewnymi wyzwaniami. Kluczowe aspekty tego modelu można podzielić na zalety i trudności, które warto rozważyć przy planowaniu transportu.

Korzyści podwójnej obsady

1. Szybszy transport: możliwość wydłużenia czasu jazdy do 18-20 godzin dziennie pozwala na sprawniejsze pokonywanie długich tras.
2. Większe bezpieczeństwo: obecność dwóch kierowców w kabinie pozwala na wzajemne monitorowanie kondycji i reagowanie na nieprzewidziane sytuacje.
3. Optymalizacja czasu pracy: dyspozycyjność jednego kierowcy traktowana jako przerwa drugiego umożliwia bardziej efektywne wykorzystanie zasobów.
4. Szkolenie nowych kierowców: doświadczeni kierowcy mogą w praktyce uczyć młodszych współpracowników, przekazując im wiedzę i umiejętności.
5. Lepsze zabezpieczenie ładunku: stała obecność dwóch osób w kabinie zwiększa ochronę transportu przed kradzieżami i innymi zagrożeniami.

Wyzwania pracy w podwójnej obsadzie

1. Zmęczenie i ograniczony komfort: odpoczynek w kabinie podczas jazdy jest mniej efektywny niż regularna pauza na postoju.
2. Wyższe koszty: zatrudnienie dwóch kierowców oznacza zwiększone wydatki na wynagrodzenia.
3. Trudności w synchronizacji: wymagana jest dobra organizacja pracy i harmonijna współpraca między kierowcami, co może być wyzwaniem w przypadku różnic charakterów.
4. Ograniczona przestrzeń: długotrwałe dzielenie niewielkiej kabiny może prowadzić do napięć i obniżenia komfortu pracy.

Konsekwencje naruszeń przepisów czasu pracy w podwójnej obsadzie

Nieprzestrzeganie przepisów dotyczących czasu pracy w podwójnej obsadzie może prowadzić do poważnych konsekwencji zarówno dla kierowców, jak i dla ich pracodawców. Oto główne skutki naruszeń:

• Kierowcy mogą otrzymać mandaty za przekroczenie limitów czasu jazdy lub brak odpowiednich przerw.
• Przedsiębiorstwa transportowe są narażone na wysokie grzywny za niedopilnowanie zgodności z przepisami. W niektórych krajach UE kary mogą wynosić nawet kilka tysięcy euro.
• Powtarzające się naruszenia mogą skutkować cofnięciem licencji przewoźnika.
• Rejestracja w systemach nadzoru transportu (np. IMI w UE) jako podmiot łamiący przepisy może ograniczyć możliwości współpracy z klientami międzynarodowymi.
• Nadmierny czas pracy zwiększa ryzyko zmęczenia kierowców, co jest jedną z głównych przyczyn wypadków drogowych.
• W razie wypadku wynikającego z naruszenia przepisów odpowiedzialność karna może spocząć na kierowcy oraz przedsiębiorstwie.
• Naruszenia przepisów mogą negatywnie wpłynąć na wizerunek firmy transportowej, osłabiając zaufanie klientów.

Aby uniknąć tych konsekwencji, firmy transportowe powinny zadbać o regularne szkolenia kierowców, odpowiednie planowanie tras oraz stosowanie systemów monitorujących, takich jak tachografy.

Podsumowanie: podwójna obsada = podwójne korzyści

Praca w podwójnej obsadzie to efektywne rozwiązanie w transporcie drogowym, które umożliwia szybsze pokonywanie długich tras przy jednoczesnym zachowaniu zgodności z przepisami dotyczącymi czasu pracy kierowców. Kluczowe znaczenie mają jednak właściwa organizacja czasu jazdy, odpoczynków oraz prawidłowe korzystanie z tachografów.

Choć podwójna obsada wiąże się z wyższymi kosztami i wymaga współpracy kierowców, jej zalety, takie jak zwiększone bezpieczeństwo, optymalizacja czasu pracy i możliwość szybszego dostarczania ładunków, czynią ją nieocenionym modelem pracy w branży logistycznej.