Czym jest trakcja w samochodzie i czy da się ją wyłączyć?

Co to jest trakcja w samochodzie?

Trakcja w samochodzie to nic innego jak przyczepność kół do nawierzchni, która ma kluczowe znaczenie podczas ruszania, przyspieszania, a także prowadzenia pojazdu w zakrętach. To właśnie dzięki odpowiedniej trakcji samochód może efektywnie przenosić moc z silnika na drogę i utrzymać stabilność, niezależnie od warunków atmosferycznych.

Gdy koła tracą przyczepność – na przykład na mokrej, śliskiej nawierzchni – trakcja spada, co może prowadzić do poślizgu i utraty kontroli nad pojazdem. Trakcja jest podstawowym elementem bezpiecznej, kontrolowanej jazdy. Chociaż w szczególnych sytuacjach może ona przeszkadzać kierowcy, o czym więcej w dalszej części artykułu.

Czym jest kontrola trakcji?

Kontrola trakcji (ASR – Acceleration Slip Regulation) to system elektroniczny, który zapobiega poślizgowi kół podczas przyspieszania. Działa on poprzez automatyczne dostosowanie momentu obrotowego silnika i hamowanie poszczególnych kół, aby zapewnić jak najlepszą przyczepność do nawierzchni.

Gdy system wykryje, że jedno z kół zaczyna się ślizgać, natychmiast interweniuje, ograniczając moc silnika lub hamując dane koło, co pomaga w odzyskaniu kontroli nad pojazdem. ASR korzysta z czujników systemu ABS, które stale monitorują prędkość obrotową kół, wychwytując różnice między nimi. Dzięki temu kierowca ma większą pewność, że nawet na śliskiej nawierzchni samochód nie straci przyczepności.

Kiedy pomaga, a kiedy przeszkadza

Kontrola trakcji jest niezwykle przydatna w wielu codziennych sytuacjach, zwłaszcza na śliskiej nawierzchni, takiej jak mokra droga, śnieg czy lód. Gdy koła tracą przyczepność, system automatycznie reaguje, zapewniając lepsze prowadzenie i zmniejszając ryzyko wpadnięcia w poślizg. Ułatwia również ruszanie pod górę czy przyspieszanie w warunkach o ograniczonej przyczepności, kiedy to bez ASR mogłoby dojść do niekontrolowanego poślizgu kół napędowych.

Jednak są sytuacje, w których kontrola trakcji może przeszkadzać. Dotyczy to głównie jazdy terenowej lub po luźnych nawierzchniach, takich jak piach, głęboki śnieg czy błoto. W tych warunkach system ograniczający moment obrotowy silnika może spowodować utratę płynności jazdy, a nawet doprowadzić do zgaśnięcia silnika. Dlatego w sytuacjach off-roadowych, wyłączenie kontroli trakcji bywa konieczne, aby móc celowo wprowadzić koła w poślizg, aby wydostać się z trudnych terenowych sytuacji.

Kontrola trakcji – jak ją wyłączyć?

W niektórych sytuacjach wyłączenie kontroli trakcji może być konieczne, bądź po prostu pomocne. Warto znać wszystkie funkcje i możliwości, jakie daje nam nasz samochód.  W jaki sposób wyłączyć ASR?

• Sprawdź przycisk ASR.

W wielu nowoczesnych samochodach znajduje się dedykowany przycisk do wyłączania systemu kontroli trakcji, oznaczony symbolem ASR lub TCS (Traction Control System). Przycisk ten zazwyczaj znajduje się na desce rozdzielczej lub w pobliżu konsoli centralnej.

• Zmień tryb jazdy.

W samochodach sportowych i terenowych dostępne są różne tryby jazdy (np. sportowy, terenowy), które mogą automatycznie wpływać na działanie systemu kontroli trakcji. Przełączenie na odpowiedni tryb może częściowo lub całkowicie ograniczyć interwencję systemu ASR, umożliwiając bardziej dynamiczną jazdę.

• Częściowe wyłączenie systemu w ustawieniach.

W wielu samochodach osobowych, wyłączenie kontroli trakcji może być jedynie częściowe. System pozostaje aktywny w tle, co oznacza, że nie wyłączy się całkowicie, ale jego działanie będzie mniej intensywne.

Komunikaty na desce rozdzielczej

Po wyłączeniu kontroli trakcji, na desce rozdzielczej zazwyczaj zapala się kontrolka ostrzegawcza, która informuje kierowcę o tym, że system jest nieaktywny. Warto pamiętać, że po wyłączeniu zapłonu lub ponownym uruchomieniu samochodu, system ASR powinien automatycznie włączyć się z powrotem.

Wyłączenie kontroli trakcji daje kierowcy większą kontrolę nad samochodem w specyficznych sytuacjach. Nie zapominajmy jednak, że zazwyczaj wyłączenie tego systemu może zwiększać ryzyko utraty przyczepności.

Co daje wyłączenie kontroli trakcji?

Wyłączenie kontroli trakcji może mieć istotne zalety w określonych warunkach, szczególnie w przypadku jazdy terenowej lub sportowej. Jednak każdemu z nas może się zdarzyć zakopanie w błocie, bądź jazda po mocno zaśnieżonej nawierzchni. Warto być świadomym możliwości jakie daje nam system ASR, bądź jego wyłączenie.

Korzyści wynikające z wyłączenia kontroli trakcji

• Lepsza kontrola w trudnych warunkach terenowych

Na niestabilnych nawierzchniach, takich jak piach, śnieg czy błoto, system ASR może ograniczać moment obrotowy, co czasami utrudnia wydostanie się z ,,pułapki”. Wyłączenie systemu umożliwia kołom celowe buksowanie, co w takich sytuacjach bywa niezbędne do ruszenia z miejsca.

• Większa dynamika jazdy

W samochodach sportowych, wyłączenie kontroli trakcji pozwala na bardziej agresywny styl jazdy, gdzie kierowca może celowo wprowadzać pojazd w lekki poślizg podczas zakrętów. Daje to większą swobodę kontroli nad pojazdem, co jest pożądane przez bardziej doświadczonych kierowców. Chociaż sportową jazdę zalecamy stosować jedynie na torach wyścigowych, a nie drogach publicznych.

Zagrożenia związane z wyłączeniem kontroli trakcji

• Większe ryzyko poślizgu

Na śliskich nawierzchniach, takich jak mokra czy oblodzona droga, kontrola trakcji działa na rzecz bezpieczeństwa, zapobiegając poślizgowi kół. Wyłączenie systemu zwiększa ryzyko utraty kontroli nad pojazdem, szczególnie w niesprzyjających warunkach pogodowych, czy podczas gwałtownego hamowania.

• Ograniczona stabilność pojazdu

W przypadku nagłej utraty przyczepności podczas dynamicznego manewru, brak kontroli trakcji może sprawić, że samochód stanie się mniej przewidywalny, co zwiększa ryzyko kolizji.

Zalecamy wyłączanie kontroli trakcji jedynie wtedy, gdy jesteśmy pewni, że warunki drogowe tego wymagają.

Podsumowanie: czy można wyłączyć trakcję?

Trakcja w samochodzie to kluczowy element odpowiadający za przyczepność kół do nawierzchni. Kontrola trakcji (ASR) to system, który automatycznie zapobiega poślizgowi kół podczas przyspieszania, poprawiając stabilność pojazdu. O ile trakcja sama w sobie nie może być wyłączona, o tyle system kontroli trakcji już tak. Po przeczytaniu tego artykułu wiesz, w jaki sposób i w jakich okolicznościach możesz to zrobić!