Co to jest transport ponadgabarytowy?

Czym jest transport normatywny i ponadgabarytowy?

Transport ponadgabarytowy, nazywany również nienormatywnym, to przewóz ładunków, które przekraczają dopuszczalne normy wymiarowe lub wagowe określone dla standardowych środków transportu. Warto w tym momencie nakreślić jeszcze kilka definicji.

Transport normatywny dotyczy ładunków, które mieszczą się w ustawowych limitach wymiarowych i wagowych, tj. długość do 16,5 metra, szerokość do 2,55 metra, wysokość do 4 metrów oraz masa całkowita nieprzekraczająca 42 ton.

Z kolei transport ponadgabarytowy odnosi się do ładunków, które przekraczają te limity. Przykładowo, gdy przewożony towar jest szerszy niż 2,55 metra lub cięższy niż 42 tony, klasyfikuje się go jako ładunek ponadgabarytowy, wymagający specjalnych zezwoleń oraz często dodatkowej obsługi logistycznej, takiej jak pilotowanie pojazdu.

Ładunki ponadnormatywne – przykłady

Do typowych ładunków ponadnormatywnych należą:

• maszyny rolnicze (traktory, kombajny),
• maszyny budowlane (koparki, dźwigi),
• elementy konstrukcji przemysłowych (stalowe dźwigary, kontenery),
• duże pojazdy lub elementy infrastruktury (turbiny wiatrowe, łodzie).

Transport ponadgabarytowy – jakie wymiary?

W Polsce transport ponadgabarytowy jest regulowany przez ustawę Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. 1997 Nr 98 poz. 602, z późn. zm.), gdzie zostały wskazane konkretne granice przesyłek gabarytowych. Tym samym poprzez transport ponad gabaryt należy rozumieć przekroczenie, którejś z poniższych wartości:  

• Długość: pojazd lub zestaw pojazdów nie może przekraczać 16,5 metra (dla ciągnika siodłowego z naczepą) lub 18,75 metra (dla zestawu pojazdów z przyczepą).

• Szerokość: maksymalna dopuszczalna szerokość pojazdu to 2,55 metra, a w przypadku pojazdów chłodniczych – 2,6 metra.

• Wysokość: pojazdy z ładunkiem mogą mieć maksymalnie 4 metry wysokości.

• Masa całkowita: maksymalna dopuszczalna masa całkowita pojazdu z ładunkiem wynosi 42 tony.

Przekroczenie któregokolwiek z tych parametrów oznacza, że mamy do czynienia z transportem ponadgabarytowym, wymagającym specjalnych zezwoleń.

Obowiązki ciążące na przedsiębiorcy i kierowcy

Zgodnie z przepisami, przewóz ładunków o niestandardowych wymiarach może wymagać:

• Pilotowania (jeśli szerokość przekracza 3,2 metra, a długość 23 metry);
• Dostosowania trasy, co często wiąże się z omijaniem obiektów takich jak wiadukty, ronda czy mosty;
• Zezwolenia odpowiedniej kategorii, które wydawane są na podstawie rozporządzeń Ministerstwa Infrastruktury

Ładunki ponadgabarytowe to m.in. konstrukcje stalowe, elementy mostów, dźwigi czy maszyny przemysłowe, które swoim rozmiarem lub wagą przewyższają normatywne wartości.

Kto wydaje zezwolenia na transport ponadgabarytowy?

Organy odpowiedzialne za wydawanie zezwoleń to:

• Zarządca drogi – dla transportów, które poruszają się po drogach lokalnych (gminnych, powiatowych i wojewódzkich).
• Starosta – dla transportów przekraczających wymiary w określonych kategoriach, np. w przypadku pojazdów nienormatywnych wolnobieżnych.
• Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) – dla transportów, które korzystają z dróg krajowych i autostrad, a także w przypadku najbardziej skomplikowanych operacji transportowych.
• Naczelnik Urzędu Celnego – dla transportów międzynarodowych, które przekraczają granice Polski.

Zezwolenia są wydawane na różne okresy, od jednorazowych po czasowe, trwające nawet do 24 miesięcy, w zależności od kategorii ładunku i trasy. W przypadku transportu międzynarodowego, konieczne jest uzyskanie zezwoleń w każdym kraju, przez który odbywa się przejazd.

Ile kosztuje transport ponadgabarytowy?

Koszt transportu ponadgabarytowego zależy od wielu czynników, a każda usługa jest wyceniana indywidualnie. Kluczowe elementy wpływające na cenę to:

• Wielkość i waga ładunku – im większy i cięższy ładunek, tym większe wyzwania logistyczne i potrzeba specjalistycznego sprzętu.

• Długość trasy – cena rośnie w zależności od liczby kilometrów do pokonania oraz liczby krajów, przez które transport ma przejechać w przypadku transportu międzynarodowego.

• Zezwolenia – wymagane są różne kategorie zezwoleń, których koszt zależy od skali przekroczenia norm wymiarowych i wagowych. Zezwolenia wydają odpowiednie organy, takie jak GDDKiA.

• Konieczność pilotowania – transport o dużych wymiarach może wymagać eskorty pojazdów pilotujących, co dodatkowo podnosi koszt usługi.

• Przeszkody na trasie – elementy infrastruktury, takie jak znaki drogowe, słupki, bariery energochłonne mogą wymagać tymczasowego demontażu lub modyfikacji, co wiąże się z dodatkowymi opłatami.

• Typ transportu – koszty różnią się w zależności od środka transportu (drogowy, morski, lotniczy), a także rodzaju używanego sprzętu.

W efekcie, cena transportu ponadgabarytowego może wahać się od kilku tysięcy złotych w przypadku prostych tras krajowych do nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych, gdy trasa jest skomplikowana, międzynarodowa i wymaga licznych zezwoleń oraz ingerencji w infrastrukturę.

Jak zorganizować transport ponadgabarytowy (krok po kroku)?

Organizacja transportu ponadgabarytowego wymaga precyzyjnego planowania i spełnienia szeregu wymogów prawnych oraz technicznych. Proces ten obejmuje kilka kluczowych etapów:

• Określenie rodzaju ładunku – należy dokładnie zmierzyć i zważyć ładunek, aby ustalić, czy przekracza on dopuszczalne normy.

• Planowanie trasy – zaplanowanie trasy, która umożliwi przewóz ładunku bez narażenia na przeszkody, takie jak wiadukty, ronda czy mosty o ograniczonej nośności.

• Uzyskanie zezwoleń – rodzaj wymaganego zezwolenia zależy od kategorii transportu.

• Pilotowanie transportu – gdy szerokość przekracza 3,2 m lub długość wynosi ponad 23 m, konieczne jest pilotowanie pojazdu przez specjalne samochody, a w niektórych przypadkach także eskortowanie przez policję.

• Zabezpieczenie ładunku – ze względu na niestandardowe rozmiary, ładunki ponadgabarytowe wymagają specjalnych technik zabezpieczania na czas transportu.

Podsumowanie: rozmiar ma znaczenie

Transport ponadgabarytowy to nieodłączny element logistyki i transportu. Przekraczanie normatywnych limitów w zakresie długości, szerokości, wysokości i masy oznacza konieczność uzyskania specjalnych zezwoleń, dokładnego planowania trasy oraz zabezpieczenia przewożonego ładunku, co nie powinno stanowić żadnego problemu skoro udało Ci się dotrwać aż do końca!

FAQ

Co to jest transport ponadgabarytowy?

Transport ponadgabarytowy to przewóz ładunków, które przekraczają dopuszczalne normy wymiarowe lub wagowe.

Kto wydaje zezwolenia na transport ponadgabarytowy?

Zezwolenia wydają: zarządca drogi, Starosta, GDDKiA lub Naczelnik Urzędu.

Ile kosztuje transport ponadgabarytowy?

Ceny mogą wahać się od kilku do kilkudziesięciu tysięcy złotych.