Co to jest martwe pole i w jaki sposób można je ograniczyć?

Co to jest martwe pole?

Martwe pole, znane również jako martwy punkt, to obszar wokół pojazdu, który nie jest widoczny dla kierowcy ani przez przednie i boczne szyby pojazdu, ani za pomocą standardowego ustawienia lusterek. Mimo, że lusterka znacznie poprawiają zakres widzenia kierowców to niestety istnieją miejsca, które znajdują się poza ich zakresem. Są to przede wszystkim obszary bezpośrednio za pojazdem i na jego bokach, co sprawia, że kierowca może nie zauważyć innego uczestnika ruchu, bądź pieszego.

Martwe pole jest szczególnie niebezpieczne podczas manewrów cofania, zmiany pasa ruchu oraz skrętu, gdyż niezauważony pojazd znajdujący się poza zakresem widoczności może stać się przyczyną kolizji. Rozległość martwego pola zależy między innymi od:

• konstrukcji pojazdu,
• ustawienia lusterek,
• pozycji kierowcy,
• rodzaju lusterek bocznych.

W większych pojazdach, takich jak ciągniki z naczepą czy autobusy, martwe pola są znacznie większe, co zwiększa ryzyko wystąpienia niebezpiecznych sytuacji na drodze.

Jak zminimalizować martwe pole?

Ograniczenie zakresu martwego pola zaczyna się od odpowiedniego ustawienia lusterek. Choć brzmi to banalnie prosto to kierowcy z wieloletnim stażem za kierownicą bardzo często zapominają elementarnych reguł, którymi należy się kierować podczas ustawiania lusterek. Oto kilka kroków, które pomogą ci prawidłowo ustawić lusterka i tym samym zmniejszyć martwe pole.

Ustawienie lusterek w samochodzie

• Lusterko wsteczne: ustaw je w taki sposób, aby pokazywało jak największy obszar widoczny przez tylną szybę, bez konieczności ruszania głową przez kierowcę. W idealnej konfiguracji powinieneś widzieć całą tylną szybę.
• Lusterka boczne: ustaw je w taki sposób, aby pojazd którym się poruszasz był w nich ledwo widoczny. Może to lekko utrudniać parkowanie, jednak takie ustawienie zapewnia największy zakres widzenia. W idealnej konfiguracji powinieneś widzieć bok swojego pojazdu oraz sąsiedni pas ruchu.

Lusterko martwego pola

Skutecznym i prostym sposobem redukcji martwej strefy jest montaż specjalnych  lusterek martwego pola. Instaluje się je zazwyczaj na lusterkach bocznych. Mogą mieć one formę naklejki przyczepianej na szkle lusterka, czy też rozbudowywać lusterko o kolejne szkło – bez ingerencji w jego pierwotny zakres. Idealne miejsce montażu takiego lusterka to dolna, zewnętrzna część lusterka bocznego.

Technologiczni sojusznicy w walce z martwym polem

Producenci samochodów kładą coraz większy nacisk na implementację technologii, których głównym założeniem jest zapobieganie wypadkom. Współczesne auta najeżone są rozwiązaniami tego typu – od funkcji wykrywania pieszych, przez asystenta pasa ruchu, aż po automatyczny hamulec w kryzysowych sytuacjach. Niektóre innowacje zostały utworzone w celu ograniczenia, bądź kompletnego zlikwidowania martwego pola! 

Asystent martwego pola

Asystent martwego pola to system czujników zamontowanych na bokach i tyłach pojazdu. Jego głównym zadaniem jest monitorowanie obszarów, które są trudno widoczne dla kierowcy. W momencie gdy system wykrywa obiekt w martwym polu, informuje o tym kierowcę przy pomocy sygnałów świetlnych lub dźwiękowych. W niektórych pojazdach może to być realizowane poprzez informacje wyświetlaną na HUD.

Czujnik martwego pola – co to jest?

Najpopularniejsza wersja czujnika martwego pola montowana jest w lusterkach bocznych. Gdy czujnik wykrywa obiekt w martwym punkcie to zapala specjalne światełko zamontowane w lusterku. W warunkach miejskich ułatwia to znacznie wykonywanie manewru wyprzedzania.

Kamery boczne i cofania

To rozwiązanie nie wymaga szczególnego wytłumaczenia. Kamery są umieszczane w strategicznych miejscach na zewnątrz pojazdu, aby zapewnić podgląd na wyświetlaczu wewnątrz pojazdu z obszarów, które są poza polem widzenia kierowcy.

Lusterka asferyczne

Jest to specjalny rodzaj lusterek, których szkła składają się z dwóch części. Jedna z nich jest płaska, a druga zakrzywiona pod pewnym kątem, by zwiększyć pole widzenia z wnętrza pojazdu. Jest to proste, lecz skuteczne rozwiązanie, które można stosować w każdym typie pojazdu.

Obowiązek sygnalizacji martwego pola w praktyce

Niektóre kraje europejskie wprowadziły własne regulacje w zakresie sygnalizacji martwego pola. Taki sztandarowy przykład stanowi Francja, gdzie poprzez przepisy prawa wprowadzono obowiązek dodatkowego oznaczania większych pojazdów. Jest to szczególnie istotne z punktu widzenia firm transportowych realizujących przewozy międzynarodowe.

Naklejki martwego pola we Francji – gdzie nakleić?

We Francji, od początku 2021 roku, wszystkie ciężarówki i autobusy o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony muszą być wyposażone w specjalne naklejki ,,angles morts” (martwe pole). Naklejki te mają funkcję prewencyjną i informują innych uczestników ruchu drogowego o zwiększonym zakresie martwego pola w większych pojazdach.

Naklejki muszą być umieszczone w widocznych miejscach:

• po obu stronach pojazdu, w pierwszym metrze od przedniej części kabiny;
• na tylnej części naczepy lub przyczepy;
• na wysokości od 0,9 do 1,5 metra nad ziemią, aby były dobrze widoczne dla innych kierowców oraz pieszych.

Podsumowanie: martwy punkt = słaby punkt

Martwe pole to obszar, który każdy kierowca powinien brać pod uwagę. Zarówno w aspekcie prowadzenia pojazdu, jak i analizy zachowań innych uczestników ruchu. Warto rozważyć technologie omówione w powyższym artykule, szczególnie w przypadku większych pojazdów – kamperów, ciężarówek, czy dostawczaków z zabudową skrzyniową. Pamiętaj, że wszyscy jesteśmy współodpowiedzialni za bezpieczeństwo panujące na drogach.